Tajemnice Żuławki
Fragment tekstu:
STAW ZA STODOŁĄ
Na początku był przypadek. A nawet dwa.Czy jednak na pewno były to przypadki?Z piaszczystego wzg rza w Osieku niedaleko Wyrzyska - na granicy p łnocnej części Wielkopolski z Pomorzem, czyli na Krajnie, a więc w jedenastym i dwunastym wieku na rubieży państwa polskiego - okoliczni mieszkańcy wybierali od wielu lat piasek i żwir. Zawsze przecież były to niezłe materiały do budowy dom w i obiekt w gospodarczych.Kt regoś dnia - było to na początku lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku, a ściślej w 1972 roku - ze skarpy wysypało się komuś spod łopaty ceramiczne naczynie, wypełnione spalonymi fragmentami kości. O znalezisku poinformowano natychmiast, jak należy, bydgoskich archeolog w, kt rzy szybko zorganizowali ekspedycję wykopaliskową, a następnie przez 5 lat - do 1977 roku - pod kierunkiem Wojciecha Kuczkowskiego odkopali na terenie tego przedwiecznego cmentarzyska prawie 600 grob w ciałopalnych i 3 kultowe paleniska kremacyjne.Uczestniczyła w tych pracach okoliczna ludność, ludzie młodzi - gł wnie uczniowie ostatnich klas miejscowej szkoły podstawowej i okolicznych szk ł średnich - kt rzy w ten niecodzienny, a przy tym bardzo praktyczny spos b uczyli się prahistorii swojej miejscowości, przy okazji trochę sobie zarabiając. Pewnego zaś słonecznego dnia, w okresie letnich wakacji, wędrując autostopem po Polsce, odwiedzili to miejsce trzej panowie R: ojciec - Zygmunt, dziennikarz, oraz dwaj synowie: starszy - Przemysław, i młodszy - Jarosław. Ich przodkowie wywodzili się właśnie z tej okolicy - z nieodległej Żuławki Dużej, a na osieckim cmentarzu znajdują się groby antenat w. Archeolodzy pozwolili chłopcom uczestniczyć w odkrywaniu kolejnego grobu: Przemek i Jarek dostali do rąk szpachelki i pędzelki, a zafascynowani niespodziewaną przygodą, natychmiast przystąpili do pracy. Właśnie wtedy młodszy z chłopc w połknął tzw. bakcyla archeologii.Z czasem właśnie na tym osieckim wzg rzu zbudowano znane dzisiaj dobrze, często odwiedzane Muzeum Kultury Ludowej, czyli po prostu skansen archeologiczno-etnograficzny.Drugi przypadek zdarzył się po kilkunastu latach, 7 września 1992 roku. Do nieodległej wioseczki Żuławka Mała (kt ra także, jak Osiek oraz Żuławka zwana Dużą, położona jest na terenie gminy Wyrzysk) przyjechał dawny autostopowicz, a teraz młody archeolog, pracownik pilskiego Muzeum Okręgowego. Właśnie w tej Żuławce mieszkała przed laty jego prababka Anastazja, w chacie, kt ra, po śmierci najmłodszej c rki rodzinnej antenatki - Marianny - wkr tce miała się rozsypać, doszczętnie. No c ż - chałupa zbudowana została prawie 200 lat temu, a po drugiej wojnie światowej jej mieszkańcy albo po prostu odchodzili z tego najlepszego ze świat w, zwykłą koleją ludzkich los w, albo wyprowadzali się stąd, przede wszystkim do Osieka, uciekając przed "malarycznym" powietrzem i reumatyczną wilgocią Można było mieć nadzieję, że w piwniczce i na poddaszu prababcinej chaty znajdą się jeszcze jakieś pamiątki, po przodkach. Oczywiście, wtedy nikt się nie spodziewał, że wkr tce będzie można rozpocząć zapisywanie starej, jak się okazało - liczącej ponad dziesięć tysiącleci - metryki tej wsi. Nie można się było spodziewać, bo przecież nikt nie m gł przypuszczać, że w owym opuszczonym domostwie, będącym już wtedy niemal ruiną, archeologa "wytropi" sąsiad prababki, J zef Kowalski
ARCHEOLOGICZNA SENSACJA
Kowalski przed laty chodził do szkoły, jak wszyscy w młodym wieku. Oglądał telewizję, słuchał radia, czytał gazety. Na pewno m wili mu na lekcjach o grodzisku w Biskupinie, będącym w pradziejach osadą obronną, a i p źniej nieraz słyszał o odkrywaniu i ratowaniu zabytk w, kt rych jeszcze tak wiele kryje ziemia. Ale widocznie Kowalski ma kr tką pamięć - ten statystyczny Kowalski Jan i ci dwaj żyjący w Żuławce Małej na nadnoteckich łąkach: ojciec - J zef i syn - Andrzej.Gdyby nie susza stulecia, kt ra w 1992 roku dotknęła Polskę (od maja do września na Notecią nie spadła ani jedna kropla deszczu), zapewne nie przypomnieliby sobie okoliczności zakładania stawu tuż za własną stodołą. Teren tam się obniża - na łące,
- Sklep: Sklep wydawnictwa ZYSK I SPÓŁKA
- Kategoria: Kategorie/Varia/Posnaniana
- Marka: Jakub Rola, Zygmunt Rola
- Dostępność: na stanie
- Zaktualizowany: 13.5.2025
- Cena: 20.00 zł
